İşyeri Hekimi Çalışma Süreleri ve Görev Kapsamı
- HİJYEN Belgesi™
- 12 May
- 3 dakikada okunur
2025 yılı itibarıyla işyeri hekimliği mesleği, yalnızca tıbbi danışmanlık yapmakla sınırlı değildir. Bir işyerinde görev yapan hekimin hem çalışma süresi hem de yükümlülükleri mevzuatla açık şekilde belirlenmiştir. Bu yazıda, işyeri hekimlerinin yasal çalışma sürelerini, görev tanımlarını, hangi risk gruplarında ne kadar süreyle hizmet verdiklerini ve karşılaştıkları sorumlulukları detaylarıyla ele alıyoruz.
1. Çalışma Süresi Ne Kadar Olmalıdır?
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelikler gereğince, işyeri hekimlerinin çalışma süreleri, işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre belirlenir.
Güncel yönetmelikteki süreler şöyledir:
Az Tehlikeli işyerleri: Kişi başı 4 dakika/ay
Tehlikeli işyerleri: Kişi başı 6 dakika/ay
Çok Tehlikeli işyerleri: Kişi başı 8 dakika/ay
Bu süreler baz alınarak işyeri hekiminin toplam çalışma süresi hesaplanır. Örneğin 100 çalışanın bulunduğu çok tehlikeli bir işyerinde hekimin aylık çalışma süresi: 100 x 8 = 800 dakika, yani 13 saat 20 dakika olur.
2. En Az Sürelerle Çalıştırma Zorunluluğu
Yönetmelik gereği bir işyeri, çalışan sayısı az olsa bile belirli bir sürenin altında işyeri hekimi ile sözleşme yapamaz. Bu sürelere asgari hizmet süreleri denir ve işveren tarafından sağlanması zorunludur.
İşyeri hekimi ile sözleşme yapılırken süreler doğru hesaplanmalı, İSG-KATİP’e bu bilgiler girilmeli ve sistemden onay alınmalıdır. Aksi takdirde hizmet geçersiz sayılabilir.
3. Yarı Zamanlı ve Tam Zamanlı Çalışma Ne Anlama Gelir?
Yarı zamanlı işyeri hekimi: Haftalık 45 saatin altında çalışan ve birden fazla işyeri ile sözleşmesi olan hekimdir.
Tam zamanlı işyeri hekimi: Sadece tek bir işyerine hizmet veren ve haftada en az 45 saat çalışan hekimdir.
Tam zamanlı çalışanlar, OSGB ya da İSGB bünyesinde görev alırlar. Genellikle 750 ve üzeri çalışanı olan işyerlerinde tam zamanlı hekim bulundurma zorunluluğu vardır.
4. İşyeri Hekiminin Görevleri Nelerdir?
İşyeri hekimlerinin görevleri mevzuatla detaylı şekilde tanımlanmıştır. Bunlar:
Çalışanların periyodik sağlık muayenelerini yapmak
Gerekli laboratuvar tetkiklerinin yapılmasını sağlamak
İşe giriş sağlık raporlarını düzenlemek
Risk grubu çalışanların sağlık kontrollerini yönetmek
Meslek hastalıkları açısından önleyici sağlık hizmetleri sunmak
İş kazalarında ilk müdahaleyi yapmak ve kayıtları tutmak
İş hijyeni, ergonomi, aşılama gibi konularda danışmanlık vermek
Sağlık eğitimleri düzenlemek
Sağlık raporlarını arşivlemek ve denetime hazır tutmak
5. İşverenle Olan İlişkisi ve Bağımsızlık
İşyeri hekimi, işverene karşı sorumludur ancak aynı zamanda bağımsız bir sağlık otoritesidir. Yani hekimin, iş sağlığı ile ilgili konularda tıbbi etik ve bilimsel doğrulara dayanarak hareket etme yetkisi vardır. İşverenin talimatı ile mevzuata aykırı bir işlem yapamaz.
Bağımsız karar verebilme hakkı sayesinde işyeri hekimi, çalışan sağlığı açısından yaşanabilecek riskleri önceden fark edip gerekli önlemleri önerir. Bu nedenle hekimin görüşleri, işveren tarafından dikkate alınmalıdır.
6. Saha Denetimi ve Gözlem Yükümlülüğü
İşyeri hekiminin sadece poliklinikte oturarak çalışması beklenemez. Hekim, işyerinin üretim alanlarında periyodik saha gezileri yapmalı, çalışma koşullarını gözlemlemeli, ergonomik riskleri analiz etmeli ve gerekli raporları hazırlamalıdır.
Özellikle meslek hastalıklarına yol açabilecek fiziksel, kimyasal veya biyolojik risklerin varlığı hekimin gözlemleri ile daha doğru tespit edilebilir.
7. İş Kazası Bildirimi ve Kayıt Yükümlülüğü
İşyeri hekimi, meydana gelen iş kazalarında:
İlk müdahaleyi yapmalı
Kazaya ilişkin rapor düzenlemeli
SGK’ya bildirim süreçlerini başlatmalıdır
Ayrıca yılda en az bir kez iş kazaları, meslek hastalıkları ve sağlık gözetimi hakkında yıllık değerlendirme raporuhazırlamak da hekimin görevleri arasındadır.
8. Aşı ve Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele
Özellikle sağlık sektörü, gıda, eğitim ve hizmet gibi sektörlerde çalışanlara yönelik bağışıklama programları işyeri hekiminin sorumluluğundadır. Bu bağlamda:
Tetanoz, hepatit B, influenza gibi aşıların temin ve takibi
Bulaşıcı hastalık çıkan işyerlerinde filyasyon
Temaslı personelin yönlendirilmesi
Karantina ve izolasyon önerileri
Hekim, sadece bireysel sağlığı değil, toplu korunmayı da gözetir.
9. Eğitimler, Tatbikatlar ve Danışmanlık
İşyeri hekimi, yılda en az bir kez tüm çalışanlara sağlık konularında eğitim vermelidir. Ayrıca:
Acil durum tatbikatlarında sağlık gözlemi yapar
Risk değerlendirme ekiplerine sağlık bakış açısı ile katkı sunar
Yönetim temsilcilerine sağlık konulu önerilerde bulunur
Bu görevler, hekimi yalnızca bir uygulayıcı değil aynı zamanda stratejik danışman konumuna getirir.
10. Sonuç: Sadece Görev Değil, Etki Alanı Geniş Bir Rol
İşyeri hekimi, sadece poliklinik hizmeti sunan bir sağlık personeli değil; çalışan sağlığını yöneten, riskleri önceden fark eden, iş kazalarını azaltan ve işveren ile çalışan arasında denge kuran bir profesyoneldir.
Doğru sürelerle çalıştırılan, yetkileri tanınan ve görevlerini tam olarak yerine getirebilen bir işyeri hekiminin varlığı, hem işyeri verimliliğini hem de çalışan bağlılığını artırır.
